Op weg naar een stabiel stroomnet

Netcongestie is een groeiend probleem in Nederland, waarbij de vraag naar elektriciteitstransport regelmatig groter is dan de capaciteit van het net. Het woord congestie betekend verstopping, in dit geval betekend netcongestie hier opstopping op het stroomnet.
Dit fenomeen leidt tot diverse uitdagingen, waaronder het uitstellen van grootschalige energieprojecten en het beperken van de mogelijkheid voor eigenaren van zonnepanelen om stroom terug te leveren aan het net. Een essentiële oplossing voor deze problematiek wordt gevonden in de adoptie van thuisbatterijen en grotere batterij parken die overtollige energie opslaan tijdens piekmomenten van stroomopbrengst, waardoor het risico op netoverbelasting afneemt.

De overheid en netbeheerders zijn actief op zoek naar manieren om deze problematiek aan te pakken. Er wordt onder andere geëxperimenteerd met dynamisch terugleveren, waarbij netbeheerders signaleren wanneer het noodzakelijk is energie terug te leveren om spanningsproblemen te voorkomen. Dit biedt de mogelijkheid voor energieprojecten om toch gerealiseerd te worden, zelfs in gebieden waar netcongestie een groot probleem vormt.

Wat zijn de gevolgen van “netcongestie”?
In de tussentijd ervaren consumenten met zonnepanelen soms dat hun systemen uitschakelen tijdens piekmomenten van zonnestraling, een direct gevolg van de netcongestie. Netcongestie is een uitdaging waar Nederland mee kampt, vooral nu de transitie naar duurzame energie in volle gang is. Dit probleem manifesteert zich wanneer de vraag naar elektriciteitstransport de capaciteit van het elektriciteitsnet overschrijdt, wat leidt tot situaties waarin bijvoorbeeld zonne-energieprojecten niet direct aangesloten kunnen worden of eigenaren van zonnepanelen hun overtollige energie niet kunnen terugleveren aan het net. De oorzaak hiervan ligt grotendeels in de snelle toename van hernieuwbare energieproductie, waardoor het net niet altijd in staat is deze hoeveelheden energie te verwerken.

Welke oplossingen worden hiervoor bedacht?
Financieel gezien kunnen dynamische energiecontracten een oplossing bieden, waarbij de energieprijzen dalen bij een overschot van duurzame energie. Dit maakt het financieel aantrekkelijker voor consumenten om energie te verbruiken tijdens deze periodes, waardoor het risico op netcongestie afneemt.

Juridisch gezien zien we dat de transparantie van netbeheerders onder druk staat, waarbij rechtszaken rondom netcongestie steeds vaker voorkomen. Recent is er jurisprudentie ontstaan die de positie van aanvragers van transportcapaciteit versterkt, door netbeheerders te verplichten inzicht te geven in de wachtrij voor aansluiting op het net.

In de strijd tegen netcongestie is ook de rol van netbeheerders cruciaal. Nederland kent zes regionale netbeheerders die elk een specifiek gebied bedienen. Deze netbeheerders zijn essentieel voor het onderhoud en de uitbreiding van het net om toekomstige netcongestie te voorkomen en te beheren.

Initiatieven zoals de ontwikkeling van Virtual Power Plants, waarbij thuisbatterijen via slimme software met elkaar worden verbonden om de netbalans te optimaliseren, tonen de innovatieve aanpakken om netcongestie aan te pakken. Dergelijke systemen maken lokaal ingrijpen mogelijk en bieden een gedecentraliseerde oplossing voor het stabiliseren van het energienet.

Met een focus op duurzaamheid en innovatie, zetten we samen koers naar een toekomst waarin energie efficiënt wordt verdeeld, zonder de beperkingen van vandaag.